Thursday، ۱۰ Aabaan ۱۴۰۳
گل زعفران، یکی از ارزشمندترین محصولات کشاورزی است که فرآیند استخراج زعفران از آن اهمیت زیادی دارد. اما پرسشهایی همچون برای تهیه 1 کیلوگرم زعفران چند گل لازم است؟ از هر کیلو گل زعفران چند مثقال زعفران خالص به دست میآید؟ و بهترین زمان و مکان خرید گل زعفران چیست؟ از جمله دغدغههای اصلی خریداران و تولیدکنندگان است. همچنین شرایط استخراج و تهیه زعفران از این گل خاص نیازمند توجه ویژه است. در ادامه، به تمامی این سوالات پرداخته و شما را با نکات کلیدی خرید و تهیه زعفران از گل آشنا خواهیم کرد.
برای تهیه 1 کیلوگرم زعفران خشک، به حدود 150,000 تا 200,000 گل زعفران نیاز است. دلیل این مقدار زیاد گل، وزن بسیار کم رشتههای قرمز زعفران است که از داخل گلها استخراج میشود. هر گل تنها 3 رشته زعفران تولید میکند، و فرآیند برداشت و جداسازی این رشتهها به صورت دستی انجام میشود که همین موضوع باعث افزایش هزینه و ارزش زعفران میشود.
برای تهیه 1 کیلوگرم زعفران خشک، حدود 200,000 تا 250,000 گل زعفران نیاز است. هر گل زعفران دارای سه کلاله قرمز است که همین قسمت، بخش اصلی و ارزشمند زعفران محسوب میشود. فرآیند برداشت زعفران بهطور دستی و با دقت زیادی انجام میشود تا کیفیت زعفران حفظ شود. در روشهای مدرن، زعفران پس از برداشت به مدت 30 تا 60 دقیقه در دمای 50 تا 60 درجه سلسیوس خشک میشود تا عطر، رنگ و طعم آن حفظ شود.
همچنین، از هر کیلوگرم زعفران خشک حدود 216.6 مثقال به دست میآید. هر مثقال معادل 4.6875 گرم است، بنابراین یک کیلوگرم زعفران حدود 216 مثقال است. زعفران یکی از پر زحمتترین محصولات کشاورزی محسوب میشود و این موضوع بهوضوح در فرآیند تولید و برداشت آن مشاهده میشود.
این کار پر زحمت، در کنار کیفیت و ارزش غذایی بالای زعفران، سبب شده که قیمت آن در بازار بسیار بالا باشد.
هر مثقال زعفران برابر با 4.6 گرم است. با توجه به ارزش بالای زعفران، روشهای اندازهگیری دقیق مختلفی برای آن وجود دارد. زعفران معمولاً بر اساس واحدهایی مانند سوت، گرم، و کیلوگرم محاسبه میشود. اگرچه در برخی مناطق مانند روستاهای جنوب خراسان، هنوز از روش سنتی استفاده میشود و یک مثقال را براساس ۴۰ عدد نخود تبریزی میسنجند، این روش در بیشتر نقاط با آمدن ترازوهای دیجیتال منسوخ شده است.
در ادامه، به بررسی دقیق روشهای مختلف اندازهگیری زعفران میپردازیم.
روشهای مختلف اندازهگیری زعفران:
استفاده از گرم و کیلوگرم: در روشهای استاندارد، زعفران بیشتر بر اساس گرم و کیلوگرم فروخته میشود. ترازوهای دیجیتال به خریداران و فروشندگان کمک میکنند تا وزن دقیق زعفران را محاسبه کنند. هر کیلوگرم برابر با 1000 گرم است و هر گرم زعفران در بسیاری از موارد معیاری مهم برای فروش در بازارهای داخلی و خارجی است.
استفاده از مثقال: همانطور که گفته شد، هر مثقال برابر با 4.6 گرم است. این واحد قدیمیتر بیشتر در ایران کاربرد دارد و به عنوان معیاری رایج در فروش زعفران بهویژه در برخی مناطق روستایی استفاده میشود. برخی از مناطق همچنان به روش سنتی محاسبه میکنند و به جای ترازو، نخود تبریزی را برای تعیین وزن مثقال استفاده میکنند.
استفاده از سوت: واحد بسیار کوچکتر دیگری که برای اندازهگیری زعفران استفاده میشود، سوت است. این واحد که 1/1000 گرم است، در بازارهایی که نیاز به دقت بسیار بالا دارند، کاربرد دارد. برای نمونه، هنگام آزمایشهای آزمایشگاهی یا فروشهای خاصی که دقت وزن اهمیت بالایی دارد، از واحد سوت استفاده میشود.
سنتهای محلی: در برخی از مناطق روستایی، همچنان روشهای سنتی برای اندازهگیری زعفران به کار میرود. همانطور که اشاره شد، در برخی از روستاهای خراسان جنوبی از نخود تبریزی به عنوان معیار استفاده میشود، به این معنا که ۴۰ عدد نخود تبریزی برابر با یک مثقال زعفران است. اگرچه این روشها بهندرت استفاده میشوند، اما در برخی نقاط همچنان رایج هستند.
با توجه به ارزش بالای زعفران، دقت در اندازهگیری آن اهمیت ویژهای دارد. هر خطا در محاسبه میتواند تأثیر زیادی بر قیمت نهایی زعفران داشته باشد. به همین دلیل، اکثر فروشندگان حرفهای و صادرکنندگان زعفران از ترازوهای دقیق دیجیتالی استفاده میکنند تا اطمینان حاصل کنند که وزن دقیق به مشتریان ارائه میشود.
در نهایت زعفران بهعنوان یکی از گرانبهاترین ادویههای جهان، نیاز به اندازهگیریهای دقیق دارد. این دقت نهتنها در فروش و تجارت زعفران اهمیت دارد، بلکه در فرآیندهای بستهبندی و صادرات نیز بهکار میرود تا ارزش واقعی محصول حفظ شود.
اهمیت زمان برداشت و نحوه تولید زعفران
زمان برداشت گل زعفران یکی از مهمترین مراحل در تولید این محصول ارزشمند است. در استان خراسان جنوبی، بهویژه در منطقه قائنات، برداشت زعفران صبح زود و قبل از طلوع آفتاب انجام میشود. دلیل این زمانبندی این است که زعفران در این زمان دارای حداکثر عطر و بو است و تابش مستقیم آفتاب میتواند از کیفیت آن بکاهد. برداشت دستی توسط کارگران ماهر صورت میگیرد که به دقت گلهای زعفران را از مزارع جدا میکنند.
بعد از برداشت گلها، فرآیند جداسازی کلالههای قرمز زعفران از سایر اجزا انجام میشود. این کار باید در محیطی کاملاً بهداشتی و توسط افراد متخصص صورت گیرد. نکته جالب این است که نحوه جداسازی کلالهها از قسمتهای سفید یا ساقه گل زعفران، سبب تولید انواع مختلف زعفران مانند زعفران دسته، پوشال، نگین و … میشود. هر کدام از این انواع دارای کیفیت و قیمت متفاوتی در بازار هستند و مشتریان بر اساس نیاز و توان مالی خود انتخاب میکنند.
معمولاً از هر کیلوگرم گل زعفران، ۱۲ تا ۱۳ گرم زعفران خشک به دست میآید. با این حال، این مقدار بستگی به کیفیت گلها و ضخامت کلالههای زعفران دارد. هرچه کلالهها درشتتر و ضخیمتر باشند، مقدار زعفران بیشتری نیز حاصل میشود. در منطقه قائنات، که به دلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی، پرورش زعفران بهخوبی صورت میگیرد، معمولاً از هر کیلو گل بین ۱۳ تا ۱۶ گرم زعفران تولید میشود.
یکی از مراحل کلیدی در تولید زعفران، فرآیند خشک کردن است که تأثیر زیادی بر کیفیت نهایی محصول دارد. برای حفظ کیفیت زعفران، یکنواختی و درجه حرارت مناسب باید رعایت شود. فروشگاه افروز زعفران، یکی از برترین تولیدکنندگان زعفران در این منطقه، این فرآیند را با استفاده از روشهای استاندارد و پیشرفته انجام میدهد تا زعفران نهایی با بالاترین کیفیت به دست مشتری برسد.
نتیجهگیری
برداشت بهموقع، جداسازی دقیق و خشک کردن اصولی از جمله عواملی هستند که کیفیت نهایی زعفران را تضمین میکنند. در فروشگاه افروز زعفران، تمام مراحل با دقت بالا و توسط افراد با تجربه انجام میشود تا محصولی با کیفیت به دست مصرفکننده برسد.